Parasja Teroema

En zij zullen Mij een heiligdom maken, en Ik zal in hun midden wonen.(Exodus 25:8, NBG51)

Lees: Exodus 25:1 – 27:19; Hebreeën 9:11-28; 10:19-25

Inleiding

Na een hele parasja over allerlei burgerlijke en religieuze verordeningen, gaat deze parasja in zijn geheel over de bouw van de tabernakel, volgens het hemelse model, dat God Mozes op de berg Sinaï zal tonen. Het is Gods verlangen niet alleen dat de Israëlieten leven volgens de richtlijnen van Hem. Hij wil ook specifiek in hun midden wonen.

Gods verlangen vanaf eerste moment

Al bij het begin van zijn schepping is het Gods verlangen een intieme relatie te hebben met de mens. In Genesis 3:8 lezen we dat (de stem van) JHWH in de hof van wandelde. In de Targoem Onqelos, een Aramese vertaling/uitleg van de Hebreeuwse Bijbel, lezen we in Genesis 3:8 dat Het Woord van JHWH in de hof van Eden wandelde.¹ Adam (en Eva) wandelde dus met JHWH in de hof van Eden. Maar helaas werden Adam (en Eva), door te eten van de boom van kennis van goed en kwaad, uit de hof verbannen. En zo verloren ze de intieme relatie met God.

Nu zo’n 2550 jaar later, nadat JHWH Israël uit de slavernij van Egypte had bevrijd, was het Zijn verlangen om weer onder de mensen (onder het volk Israël) te wonen. Om als het ware weer in de koelte van avond in de hof met zijn schepsels te wandelen. Leviticus 26:11-12 spreekt hier over.

11 En Ik zal mijn tabernakel in uw midden zetten, en Ik zal geen afkeer van u hebben, 12 maar Ik zal in uw midden wandelen en u tot een God zijn en gij zult Mij tot een volk zijn. (NBG51)

De tabernakel als schepping op microniveau

De tabernakel was niet zomaar een tent met vier stokken, een doek er overheen met wat attributen erin. Wanneer we de tabernakel goed bestuderen dan kom je tot de ontdekking dat de tabernakel en de attributen de schepping weerspiegelen. We gaan hier nu niet uitgebreid op in, maar ik geef een paar voorbeelden. Wanneer je de beschrijving leest van de kandelaar bijvoorbeeld, dan doet deze sterk denken aan de boom des levens die in de midden van de hof stond.²

De verschillende tentkleden voor de tabernakel waren gemaakt van bonte kleuren die op de hemel leken. De scharlakenkleur was bedoeld om de bliksem of de zon te weerspiegelen. Het blauwe en purperen kleed representeerde resp. het hemelsblauw en het donderblauw van donkere wolken.³

Je zou kunnen zeggen dat God door middel van het laten maken van een tabernakel een kleine (micro) schepping creëerde. Deze gedachte is niet zo raar wanneer je gaat ontdekken dat God zeven keer tot Mozes spraak hoe de tabernakel gemaakt moest worden.⁴ Net zoals dat God zeven keer sprak om zijn schepping te voltooien.⁵ Vandaar dat ook binnen de tabernakel alles gereinigd en geheiligd moest zijn. Ook de priesters en de hogepriester moesten zich reinigen en heiligen. Zij waren degene die de (nieuwe) mens moest representeren, zoals hij was voor de zondeval.

Een mobiele tempel

Tegelijkertijd was de tabernakel een draagbare en daarmee verplaatsbare tempel. Dat dit tijdelijk zou zijn kunnen we opmaken in het Bijbelboek Deuteronomium. Meerdere keren zegt God dat Hij de plaats zal kiezen waar Hij Zijn naam laat wonen.⁶ Vanuit Gods Woord weten we dat uiteindelijk deze plaats Jeruzalem is geworden.

Op het moment dat het volk Israël van de slavernij bevrijd werd en God 50 dagen later bij de Sinaï Zijn instructies gaf, was het niet zo dat God hen beloofde dat Hij hen wel in Jeruzalem zal ontmoeten, zodra zij in het beloofde land waren aangekomen. Heel de reis door de woestijn, was een reis samen met JHWH. En ook al was het niet altijd makkelijk en ging de reis met vallen en opstaan, God wandelde met hen mee, door middel van de tabernakel, ‘de mobiele tempel’.

Klein stukje geschiedenis

Rond het jaar 959 v. Chr. wordt de vaste tempel in Jeruzalem door koning Salomo gebouwd en daalt de Sjechina (de heerlijkheid) van God in een wolk neer. En zo werd het een feit dat Zijn naam gevestigd werd in Jeruzalem. Minder dan 400 jaar later, in 586 v. Chr. wordt echter de tempel volledig verwoest, als straf dat de Israëlieten op verschillende manieren de tempel hadden verontreinigd. Al een aantal jaar eerder zag Ezechiël, in een visioen dat de heerlijkheid van HWH uit de tempel weg zou trekken naar de hemel.⁷ Nadat de Joden de straf van 70 jaar ballingschap in Babel hadden uitgezeten en terug mochten keren naar hun land, werd in 520 v. Chr. de tweede tempel gebouwd.

Het grote verschil met zowel de tabernakel, als de eerste tempel echter was, dat de heerlijkheid van God niet op de tweede tempel neerdaalde. Met het niet terugkeren van de Sjechina van God bevond Israel zich nog in ‘ballingschap. Ook al was het volk terug gekeerd in het land Israël, en de tempel herbouwd. In die periode werden zij ook nog eens constant overheerst werden door verschillende wereldmachten.⁸ je zou kunnen zeggen dat zij ‘slaaf’ waren (onder heerschappij stonden) in eigen land. Wat Israël nodig had was dat zij opnieuw door JHWH ‘bevrijd’ zouden worden uit “Egypte”, maar dan eerst van de ‘slavernij’ van hun zonden.

Jezus, de Tabernakel

Het is dan ook niet toevallig dat Johannes zijn evangelie in de proloog Jezus op de volgende manier beschrijft:

14 Het Woord is vlees geworden en het heeft onder ons gewoond en wij hebben zijn heerlijkheid aanschouwd, een heerlijkheid als van de eniggeborene des Vaders, vol van genade en waarheid. (Johannes 1:14, NBG51)

Het Griekse woord dat in dit vers gebruikt wordt voor ‘heeft onder ons gewoond’, is hetzelfde woord voor tabernakel. Letterlijk vertaald staat er: ‘…en het heeft onder ons getabernakeld…’. Met andere woorden, in Jezus was, de “tabernakel”, met JHWH’s heerlijkheid weer onder het volk! Vanuit het Johannes evangelie weten we dat Jezus het volk Israël ‘bevrijdde’ uit ‘Egypte’. Nee, (nog) niet van hun zichtbare overheersers⁹, maar eerst van hun geestelijke overheerser, namelijk de heerser van de zonde. Door de kruisdood en opstanding van Jezus, was de weg geopend om uit de ‘slavernij’ te worden bevrijd. De bevrijding uit de ‘slavernij’ werd niet alleen bewerkstelligd voor het volk Israël, maar ook voor de heidenen uit de volkeren, wanneer zij het offer van Jezus, de Messias, aannamen.

Tot de dag vandaag is het nog steeds zo. Op het moment dat wij de Messias in ons leven aannemen, mogen we ook weten dat d.m.v. inwoning van de Heilige Geest, God met Zijn heerlijkheid, in ons leven neerdaalt. En daarmee worden wij een mobiele ‘tempel’.¹⁰

God reist mee in de ‘woestijn’ van ons leven

Daarmee zijn wij een nieuwe schepping, die volgens Gods koninklijke instructies behoren te leven. Uit het Nieuwe Testament kunnen we echter ook opmaken dat we nog wel ‘rondreizen in de woestijn van deze wereld. En zoals JHWH in de woestijn in het midden van Zijn volk woonde en rondreisde, zo woont JHWH nu, in de vorm van de Heilige Geest, in ons (midden) en reist Hij mee door de ‘woestijn’ van ons leven. We zijn, met alle gelovigen op weg naar ‘het beloofde land’, waar God uiteindelijk op de nieuwe aarde zijn Naam in het nieuwe (hemelse) Jeruzalem) zal vestigen. Het Bijbelboek Openbaring is hier heel duidelijk over.

2 En ik zag de heilige stad, een nieuw Jeruzalem, nederdalende uit de hemel, van God, getooid als een bruid, die voor haar man versierd is. (Openbaring 21:2, NBG51)

God is getrouw

Er zijn stromingen die beweren dat met de komst van Jezus en de vernietiging van de tweede tempel in 70 n. Chr. de gemeente de ware tempel is en er geen ‘vaste plek’ meer op aarde zal zijn, waar God zijn Naam laat wonen. Ook het fysieke land Israël doet er volgens hen niet meer toe. Zij baseren zich op het gesprek die Jezus had met de Samaritaanse vrouw over waar God aanbeden moet worden; op de berg Gerizim in Samaria of in Jeruzalem. Jezus antwoord vervolgens:

21 Jezus zeide tot haar: Geloof Mij, vrouw, de ure komt, dat gij noch op deze berg, noch te Jeruzalem de Vader zult aanbidden. 22 Gij aanbidt, wat gij niet weet; wij aanbidden, wat wij weten, want het heil is uit de Joden; 23 maar de ure komt en is nu, dat de waarachtige aanbidders de Vader aanbidden zullen in geest en in waarheid; want de Vader zoekt zulke aanbidders; 24 God is geest en wie Hem aanbidden, moeten aanbidden in geest en in waarheid. (Johannes 4:21–24, NBG51)

Jezus zegt hier niet dat God nooit meer op een vaste plek zal worden aanbeden. Wat Hij wel zegt is dat ‘de ure komt’, dus dat het moment zal komen, dat ‘even’ God niet op een vaste plek aanbeden zal worden. Maar God is trouw aan Zijn belofte, heilsplan en Zijn volk Israël. En dat betekent dus ook, zoals we al in Openbaring 21:2 hebben gelezen, dat in de toekomst Gods Naam weer in Jeruzalem gevestigd zal zijn.

Nieuw begin

Vanuit het gezichtspunt van Genesis, zou je kunnen zeggen dat Israël, als type van Adam, uit de ‘hof van Eden’ (het beloofde land, Israël) werd ‘verbannen’.¹¹ Op die manier begon Gods ‘heilsplan’ opnieuw (met Israël). Nu, echter zal JHWH, in Zijn Zoon Jezus, de Messias, het ‘heilsplan’ Zelf tot uitvoer brengen. Maar dit betekende wel dat de weg opnieuw afgelegd moet worden. Van het ‘bevrijd’ worden uit ‘Egypte’, de reis door de woestijn, waarbij God zelf zal meereizen in een ‘mobiele tempel’ tot aan het begeleiden van Zijn volk naar het beloofde land (de nieuwe aarde en hemel), om daar voor eeuwig Zijn Naam in Jeruzalem te vestigen.

‘Mobiele’ Priester

Als volgelingen van Jezus de Messias, zijn wij nu een ‘mobiele’ tempel voor God. Het is dan ook onze opdracht om deze schat (Zijn Heerlijkheid) in onze aarden vat aan de wereld te tonen. Als gelovigen, zijn wij daarom geroepen ‘mobiele’ priesters te zijn.¹² Hij heeft ons de bediening van de verzoening gegeven, om de wereld met God te verzoenen.¹³

De vraag aan jou is wil jij voor Hem, jouw lichaam/leven tot een heiligdom (tabernakel/mobiele tempel) maken, zodat Hij in je midden zal wonen?

1. De reden dat de Targoem Onqelos de stem van God vertaald met het woord van God is, omdat in de tijd van de Targoem de Joden het ongepast vonden om God menselijke (antropologische) kenmerken toe te kennen. God kan namelijk geen fysieke kenmerken, zoals armen, handen en een stem hebben. Vandaar dat de Targoem Onqelos de stem van God vertaalde met het woord van God.[↩]
2. Zie Exodus 25:31-33 waar wordt gesproken over dat de armen van de kandelaar gemaakt moeten worden in de vorm van amandelbloesem met knop en bloesem. Met andere woorden in de vorm van een boom.[↩]
3. Exodus 26:31. Voor meer interesse over de tabernakel/tempel als microkosmos, zie Beale, G. K. (2004). The Temple and the Church’s Mission: A Biblical Theology of the Dwelling Place of God. (D. A. Carson, Red.) (Vol. 17, p. 38). Downers Grove, IL; England: InterVarsity Press; Apollos.[↩]
4. Exodus 25:1; 30:11, 17, 22, 34; 31:1, 12[↩]
5. Genesis 1:3, 6, 9, 14, 20, 24, 26[↩]
6. Deuteronomium 12:5, 11, 20; 14:23; 16:2, 6, 11; 26:2[↩]
7. Ezechiël 10:18[↩]
8. Eerst door de Meden en Perzen, vervolgens door de Grieken en als laatste door de Romeinen[↩]
9. Op dat moment was dat Rome[↩]
10. 1 Korinthe 3:16-17; 6:19[↩]
11. Na de verwoesting van de tweede tempel in 70 na Christus en de opstand van Kochba in 135 na Chr. werd het de Joden verboden zich langer in Jeruzalem te vestigen.[↩]
12. 1 Petrus 2:9[↩]
13. 2 Korintiërs 5:17-21[↩]