Laat het u genoeg zijn, want de gehele vergadering, zij allen zijn heiligen, en de Here is in hun midden. Waarom verheft gij u dan boven de gemeente des Heren? (Numeri 16:3b)
Lees: Numeri 16:1 – 18:32
Inleiding
In de vorige parasja Sjelach heb ik verteld dat de Thora en het Judaïsme voornamelijk gericht is op het auditieve (horen/luisteren). Het visueel maken van voorwerpen/mensen/zaken leidt namelijk binnen de Thora in negen van de tien keer tot zonde. Zo heb ik in parasja Tetzaveh laten zien dat waar in Genesis een kleed/mantel een sleutelelement van het verhaal is, het gepaard gaat met de zonde van bedrog of verraad.
In parasja Sjelach hebben we gezien dat YHWH het bevel gaf tot het maken van de tzitzit. Deze gedenkkwasten aan het uiteinde van de vier hoeken van het kleed moesten er voor zorgen dat de Israëliet aan de geboden van JHWH werd herinnerd, om te voorkomen dat zij niet dezelfde fout zouden maken als de tien verspieders.
Het visueel maken van het herinneren aan de geboden van JHWH door middel van de gedenkkwasten, de tzitzit, zorgde helaas weer voor een ander probleem; namelijk, de opstand van Korach.
Een kleed van tweeërlei stof
Laten we gaan kijken welk verband er is tussen de tzitzit en de opstand van Korach. Om hier achter te komen, moeten we terug naar het Bijbelboek Leviticus. In Leviticus 19:19 komen we de volgende wet tegen:
19 Mijn inzettingen zult gij bewaren, gij zult van uw vee niet twee verschillende soorten laten paren, uw akker zult gij niet met tweeërlei zaad bezaaien, en een kleed, uit tweeërlei stof vervaardigd, zult gij niet dragen. (NBG1951)
Deze inzetting komen we ook nog een keer tegen in Deuteronomium 22:11, maar dan iets gedetailleerder.
11 Gij zult u niet kleden met een kleed van tweeërlei stof, wol en linnen tezamen. (NBG1951)
Priesters en hogepriester uitgezonderd
De gewone Israëliet mocht dus geen kleding van twee verschillende stoffen (wol en linnen) dragen. Ik zeg hier expliciet de gewone Israëliet. Er werd namelijk voor bepaalde Israëlieten een uitzondering gemaakt. Dit waren namelijk de priesters en hogepriesters. In Exodus 28:4b – 6 lezen we:
4 …Voor zowel Aäron als zijn zonen moet heilige kleding worden gemaakt, omdat ze mij als priester moeten dienen. 5 Er moet gouddraad voor worden gebruikt, blauwpurperen, roodpurperen en karmozijnrode wol en fijn linnen garen. 6 De priesterschort moet vakkundig geweven worden van gouddraad, blauwpurperen en roodpurperen wol en getwijnd linnen garen. (NBV)
Door het dragen van deze ‘heilige’ kleding werd duidelijk gemaakt dat de priesters en hogepriester alleen voor JHWH geheiligd waren. Dat zij voor (de dienst van) JHWH apart waren gezet. Zij mochten dienst doen in de tabernakel. Daarbij mochten de priesters het Heilige betreden en alleen de hogepriester een keer in het jaar het Heilige der Heilige.
De levitische stam, waar Korach onder viel, was ook door JHWH geheiligd, apart gezet.1 Zij hadden de taak om de attributen van de tabernakel te mogen dragen, wanneer het volk het kamp op braak en op weg ging. Zij mochten echter de attributen pas dragen wanneer deze door Aäron en zijn zonen bedekt waren met een kleed, omdat zij deze heilige voorwerpen niet mochten aanraken.2
De reden van de opstand
De reden van de opstand van Korach, Dathan en Abiram en On samen met 250 andere mannen uit de Israëlieten lijkt vanwege de onvrede over hun taken als Levieten. Daarom wilden zij ook het priesterschap ambiëren. In Numeri 16:8-10 zegt Mozes namelijk tegen Korach:
8 Toen zeide Mozes tot Korach: Hoort toch, gij Levieten! 9 Is het u te weinig, dat de God van Israël u heeft afgezonderd van de vergadering Israëls om u tot Zich te doen naderen, om de dienst aan de tabernakel des Heren te verrichten en voor het aangezicht der vergadering te staan om hen te dienen, 10 en dat Hij u en al uw broederen, de Levieten, met u deed naderen? Streeft gij nu ook naar het priesterschap? (NBG1951)
Maar wanneer we naar de reden van Korach kijken dan lijkt het niet zozeer zijn ontevredenheid over zijn taken als Leviet. In Numeri 16:3 lezen we:
3 Zij (Korach samen met de opstandelingen) dan liepen te hoop tegen Mozes en Aäron en zeiden tot hen: Laat het u genoeg zijn, want de gehele vergadering, zij allen zijn heiligen, en de Here is in hun midden. Waarom verheft gij u dan boven de gemeente des Heren? 4 Toen Mozes het hoorde, wierp hij zich op zijn aangezicht. (NBG1951)
Met andere woorden zo zegt Korach; Mozes en Aäron waarom zouden jullie de enige zijn die in zo’n nauwe relatie met JHWH mogen komen, terwijl het hele volk in JHWH’s ogen geheiligd is. Dus iedereen is gelijk. Waarom verheven jullie je dan boven ons?
Heeft Korach een punt?
Is dit nu grootspraak van Korach? Of heeft hij hier een punt? Eerder heeft JHWH namelijk gezegd:
6 En gij zult Mij een koninkrijk van priesters zijn en een heilig volk. Dit zijn de woorden die gij tot de Israëlieten spreken zult. (Exodus 19:6, NBG1951)
Een bijkomstige gebeurtenis die Korach’s woorden versterkten was het bevel dat JHWH gaf aan de Israëlieten om aan de hoeken van hun kleding gedenkkwasten (tzitzit) te maken. Het bijzondere van de tzitzit was, dat JHWH het bevel gaf deze gedenkkwasten van wol aan de hoeken van hun kleding van linnen te maken.
38 Spreek tot de Israëlieten en zeg tot hen, dat zij zich gedenkkwasten [van wol] maken aan de hoeken van hun klederen [van linnen], van geslacht tot geslacht, en dat zij in de gedenkkwasten aan de hoeken een blauwpurperen draad verwerken. (Numeri 15:38, NBG1951)
Met dit bevel waren het niet langer alleen de priesters en de hogepriester die kleding mochten dragen van twee verschillende stoffen, maar ook het ‘gewone’ volk. Dus, zo was de gedachte van Korach, wat hebben jullie, Mozes en Aäron, dan nog op ons, als gewone volk, voor? Nu op twee punten duidelijk is dat het gewone volk ook JHWH toe behoort?
Als de slang in de hof van Eden
Dit klinkt misschien heel nobel van Korach door aan te geven dat heel het volk van Israël geheiligd is door JHWH, maar er klinkt iets doorheen van de slang in de hof van Eden. ‘God heeft zeker wel gezegd: Gij zult niet eten van enige boom in de hof?3 Met deze vraag wist de slang de aandacht van de vrouw te verplaatsen naar juist die ene boom, namelijk, de boom van kennis van goed en kwaad.
Ook met de opmerking van Korach probeerde Korach de aandacht te verplaatsen dat de positie van Mozes en Aäron (met zijn zonen) niet zo bijzonder was als dat zij zelf voordeden. Uit het antwoord van Mozes in Numeri 16:8-10 blijkt dat hij Korach doorhad en Korach uit was om de macht te grijpen naar het priesterschap.
Met de opstand ondermijnde Korach niet alleen het gezag van Mozes en Aäron maar ook die van JHWH zelf. Want hoewel met het bevel van de tzitzit de Israëlieten toestemming kregen om een kledingstuk te dragen vervaardigd van twee verschillende stoffen, maakte dit de Israëlieten nog niet tot priesters of hogepriester, die dienst mochten doen in de tabernakel.
Een en een is niet altijd twee
Ja, gezien vanuit de omringende volkeren, vroeg JHWH aan het volk Israël te handelen als priesters. Hiervoor was het gebod door JHWH gegeven dat zij een kleed niet uit twee verschillende stoffen (wol en linnen) mocht vervaardigen. Maar ook niet van het vee twee verschillende soorten laten paren, de akker niet met tweeërlei zaad bezaaien en niet ploegen met een rund en een ezel.4 Op deze manier werd het volk Israël constant herinnerd dat JHWH hen geheiligd (apart gezet) had en zij zich niet moesten inlaten met de volkeren rondom hen.
Het bevel van de tzitzit maakte nog niet dat het andere gebod, het niet mogen dragen van een kledingstuk vervaardigd van twee verschillende stoffen, had afgedaan. Ook verviel met het bevel van de tzitzit niet het verschil in positie tussen de Israëliet en de priesters en hogepriester. Want de kledingstukken die de priesters en hogepriester droegen waren andere kledingstukken dan de taliet!
M.a.w. hoezeer er tussen bepaalde geboden, wetten of inzettingen overeenkomsten zijn, hiermee wil het nog niet zeggen dat bepaalde wetten overbodig worden, elkaar zouden tegenspreken, of gelijk aan elkaar zouden zijn. Maar mensen die kwaad willen of een ‘verborgen agenda’ hebben, zijn in staat om het wel op zo’n manier te brengen, dat het lijkt of er een discrepantie is. Een geest van onderscheiding is dan ook zeer belangrijk. En gelukkig had Mozes die g/Geest, ontvangen van JHWH.
G/geest van onderscheiding
Juist in onze huidige tijd/maatschappij is het belangrijk als gelovigen een dergelijke g/Geest te hebben en te mogen ontvangen om te kunnen onderscheiden of iets van God is of van de duivel. Het is ook één van de gaven van de Heilige Geest.5 Want ook nu nog zijn er personen, met een geest van Korach6 binnen Gods gemeenschap, die spreken met een gesleten tong, die de gemeenschap probeert te verleiden tot zonde.
Maar zij die, de geest van Korach, weten te ontmaskeren, zullen velen van de zonde redden. En zullen de verleiders, net als Korach, door ‘de aarde verzwolgen’ worden. Dit zijn misschien harde woorden, maar dit is wel waar, mijns inziens, de Bijbel ons voor waarschuwt. Niet alleen in het Oude Testament, maar ook in het Nieuwe.
Is iedereen gelijk?
Een ‘geest van Korach’ van deze huidige postmoderne tijd weeldig waait is; dat God (enkel en alleen) Liefde is, dat iedereen (in Zijn ogen) gelijk zou zijn en Hij geen onderscheid zou maken (er nu geen scheppingsorde meer zou zijn). Een welbekend tekstgedeelte dat daarbij wordt aangehaald is Galaten 3:27-28:
27 Want gij allen, die in Christus gedoopt zijt, hebt u met Christus bekleed. 28 Hierbij is geen sprake van Jood of Griek, van slaaf of vrije, van mannelijk en vrouwelijk: gij allen zijt immers één in Christus Jezus. (NBG1951)
Deze tekstgedeelte lijkt te suggereren dat iedereen als gelijkwaardig en/of gelijk geaard moet worden gezien. Dit is echter bedrog, want in zijn gehele context zegt deze tekstgedeelte dat, wanneer we de Messias hebben leren kennen, wij ons niet hoger moeten achten dan de andere.
Er valt hier veel meer over te zeggen, maar de boodschap van parasja Korach is, dat we alert moet zijn voor ‘de geest van Korach’. Ook in deze tijd, of misschien wel juist in deze tijd. En dat we ons niet laten meesleuren in deze leugen, welke uiteindelijk zal leiden tot de ‘afgrond’.
