Heb je weleens het boek Leviticus gelezen? Wat vond je er van? Een lastig en misschien wel saai boek? Of ben je halverwege het Bijbelboek maar gestopt met lezen, omdat je het boek niet relevant vond? Misschien heb je je wel afgevraagd in hoeverre het boek nog wel actueel is voor ons, hedendaagse mensen. Het boek is namelijk een verslag van allerlei offers, reinigings- en heiligingswetten en andere ethische leefregels waar we niet mee bekend zijn en ver van ons afstaan. En is het niet zo dat door de komst van Jezus al deze wetten zijn afgedaan, of anders gezegd; in Hem zijn vervuld? Hoe relevant is Leviticus dan nog voor ons geestelijk leven en onze relatie met God?
Leviticus een Bijbelboek dat ver van ons verwijderd is van onze huidige seculiere cultuur van het Westen in de 21ste eeuw. Althans dat wordt ons door sommige ons voorgehouden. Maar is dit wel zo? Heeft Leviticus iets te zeggen? Of is het alleen maar een Bijbelboek dat goed is om een keer door te lezen en daarmee is alles gezegd?
Hoe relevant is Levicitus nog?
Het kan zijn dat je weleens een boek hebt gelezen, studie hebt bijgewoond of een preek hebt gehoord over de verschillende brandoffers en hoe deze betrekking hebben op Jezus. Dat Hij ‘het offer’ was, maar ook de verschillende offers in zijn leven heeft vervuld. Hoe mooi en zeker waar dit gezichtspunt ook is, mijn inziens, is dit niet alles wat we kunnen leren van de verschillende offers en zeker niet van heel het Bijbelboek Leviticus. Ook heb ik een keer iemand horen zeggen dat door de komst van Jezus, Hij de scheiding tussen rein en onrein, profaan (onheilig bestaat namelijk niet) en heilig ongedaan heeft gemaakt. Want in de evangeliën lezen we namelijk dat Jezus de melaatsen en ook een bloedvloeiende vrouw (die zijn mantel aanraakte) genas en beide worden in Leviticus als onrein gezien, die buiten de gemeenschap moest blijven. Maar is deze visie juist? Of moeten we de scheiding die God maakt in Leviticus tussen rein en onrein, profaan en heilig op een andere manier verstaan?
De komende periode wil ik je meenemen in het boek Leviticus en aan de hand van de offers, rituele offer-, heiligings- en ethische wetten laten zien dat dit Bijbelboek zeer relevant is voor onze huidige geestelijk leven en hoe het onze relatie met God (en Zijn Zoon Jezus de Messias) kan verdiepen. Maar voor we echt in het Bijbelboek duiken wil ik eerst een inleiding geven over Leviticus. Alleen deze inleiding al zal je nieuwsgierigheid voor dit boek opwekken.
Inleiding
Leviticus is het middelste boek van de eerste vijf boeken van de Bijbel. De eerste vijf boeken worden ook wel de (vijf) boeken van Mozes genoemd. Misschien heb je ook wel eens gehoord van de naam Pentateuch, dit is een Grieks woord en betekent vijf (boek)rollen. De Joden spreken over de Torah als zij de eerste vijf boeken van de Bijbel bedoelen. In de Hebreeuwse Bijbel wordt het Bijbelboek Leviticus Vayikra genoemd. Het is voor de Joden het belangrijkste boek van de vijf boeken in de Torah. Voor velen eeuwen was dit het eerste boek die de Joodse kinderen bestudeerde (uit hun hoofd leerden) en daarmee de eerste kennismaking met het Woord en Wil van God. ‘Laat de reine komen en de reinheid bestuderen’ zegt de sagen. De Joden willen boven alles namelijk dat dit boek als eerste gegriefd wordt in hun verstand en hart. Op zich is dit niet zo vreemd als je beseft dat in het Bijbeltekst zich twee teksten bevinden die de kern van het Judaïsme zijn. En misschien zelfs de kernteksten van Jezus en ons als zijn volgelingen. Beide kernteksten vind je in hoofdstuk 19. De eerste is Leviticus 19:2: ‘Wees heilig, want Ik, JHWH (de Heere), uw God, ben heilig.’ (vgl. 1 Petrus 1:15,16; 1 Petrus 2:9). Dit is een oproep van God zelf naar zijn volk toe. En zoals we kunnen lezen in 1 Petrus 2:9 is dit gebod nog steeds actueel voor ons (zowel voor Jood als niet-Jood, want de scheidingsmuur is door en in Jezus weggenomen; zie Efeze 2:11-22). De tweede tekst staat in Leviticus 19:18b ‘…u moet uw naaste liefhebben als uzelf. Ik ben JHWH (de Heere).’ (vgl. Mattheüs 22:34-40; Lucas 10:25-37). Is het niet frappant dat de oproep tot heiliging en het liefhebben van je naaste, beide in Leviticus en tegelijkertijd ook nog in één en dezelfde hoofdstuk staan? Zou dit niet onze nieuwsgierigheid moeten wekken? Zouden wij dan ook niet moeten onderzoeken wat heiligheid en naastenliefde met elkaar te maken heeft? Dit is zeker ook wat we later zullen gaan ontdekken.
